Kortgeleden kwam er een nieuw Nederlandstalig autosportboek op de markt. Het heet Formule Eens en heeft het jaar 1976 als onderwerp. In eerste instantie denk je dan aan weer een Lauda-Hunt terugblik maar het ligt toch een beetje subtieler. Het is meer een document dat de sfeer van de jaren ’70 wil schetsen.

Niettemin kan je er niet omheen: Lauda en Hunt maakten het jaar 1976. Hun duel stond, achteraf bezien, centraal. Waarom achteraf? Omdat er in de eerste helft van het jaar nauwelijks sprake was van een duel. Het was Ferrari en Lauda te-voor-en-te-na en Hunt stond erbij en keek er naar, net als de rest van het F1 veld. Alleen de 6-wielige Tyrrells konden wat grind strooien in de goed geoliede Italiaans-Oostenrijkse machine. Hunt kwam pas in de tweede helft van het jaar op gang en toen stortte de Ferrari-Lauda machine in. We kennen de beelden allemaal.

Mark Koense weet het allemaal mooi te beschrijven in Formule Eens. De titel is al vaker gebruikt, in het RTL-GP magazine waarvan niet toevallig Koense eindredacteur is. Eigenlijk is Formule Eens een beetje te algemene titel want Eens is voor de een de jaren 60 of 50, terwijl een ander nog helemaal niet toe is aan Eens.

Maar de schrijver bepaalt en het is niet zo vreemd dat de schrijver teruggrijpt naar zijn jeugdjaren om Eens te betitelen. Tenslotte vergelijk je je latere ervaringen vaak met de eerste kennismaking.

De schrijfstijl van Koense is zeer gemakkelijk waardoor je snel meters maakt in het boek en je ook heel goed een beeld kunt vormen van de racerij in de jaren ’70 in het algemeen en die van ‘76 in het bijzonder. De geschiedenis wordt niet al te detaillistisch beschreven waardoor je goed focus kunt houden.

Een aantal passages herken je als je al eerder het RTL-GP magazine hebt gelezen. Je herkent ook duidelijk de citaten uit de Heinz Prüller Grand Prix Story van 1976, iets wat Koense in het nawoord ook aangeeft. Verder dacht ik ook een paar citaten uit Niki Lauda’s autobiografie te halen: “Mijn derde Leven” uit 1996.

Halverwege wordt er ineens ingezoomd op de deelname van 2 teams die met een Nederlandse inschrijving meededen: het team van Toine Hezemans met Boy Hayje achter het stuur en het Ensign team waarvan de gebroeders Hoogenboom korte tijd eigenaar waren. Eigenlijk had dat er van mij niet in gehoeven geheel naar het doel van het boek geeft het een goed beeld van de racescene van destijds.

In plaats van de Nederlandse inbreng had er van mij wel wat meer geschreven kunnen worden over de opmars van Mario Andretti en Lotus die in 1976 de basis legden voor hun dominantie 2 jaar later. Nu wordt daar in het geheel niet over gesproken…

In eerste instantie verwachtte ik niet zoveel van het boek. Ik wist tenslotte toch alles al van het jaar 1976. Toen de film Rush, waaraan ook kort aandacht wordt besteed, uitkwam, verschenen er diverse artikelen en documentaires over het wereldkampioenschap van dat jaar. Samen met de boeken van Heinz Prüller en de boeken over Lauda denk je toch wel alles te weten. Niettemin wist Koense aardig wat details op papier te zetten die ik nog niet had gehoord of gelezen, vooral over Hunt en zijn entourage. En ook over de Hollanders kwam wat informatie naar voren die nog niet eerder in RTL-GP magazine was verschenen.

Het boek wordt afgesloten met een “hoe ging het verder met” deel waarin het verdere leven van de hoofdrolspelers werd beschreven. Je zou dan kunnen denken dat het toch vooral een Lauda-Hunt verhaal was geworden maar zo moet het toch niet gezien worden denk ik. Het was meer een beschrijving over hoe typische jaren ’70 producten later in het leven stonden. Bovendien werd van  de Hollanders die de revue passeerden evengoed uiteengezet hoe het hun verder verging.

Wat betreft de plaatjes: ja, er zijn er een aantal die je al eerder hebt gezien maar er zijn er nog veel meer die je nog niet hebt gezien. Alleen daarvoor is dit boek al het aanschaffen waard.

Eindoordeel: goed boek, dat veel mooie verhalen en mooie plaatjes samenbrengt over een tijd in de racerij die we zoals Koense het schetst, nooit meer zullen meemaken.

Wat dat betreft mogen we blij zijn dat hij deze herinnering voor ons gemaakt heeft, naast de al eerder gemaakte mooie herinneringen aan Zandvoort, Gijs van Lennep en Jan Lammers.