Enige tijd geleden gooide een goede vriend van de quiz, de heer Swen Zalm, een knuppel in het hoenderhokje dat in het bezit is van diverse racefans die makkelijk op de kast te krijgen zijn.

Zalm publiceerde een lijstje met daarin de evenementen die gewonnen moeten worden wil men zichzelf een succesvolle coureur noemen. Hij zette daarin de Indy 500 op 1, gevolgd door winst in een Grand Prix Formule 1, de 24 uur van Le Mans, Daytona en Bathurst. Bij die laatste twee evenementen verzuimde Zalm te vermelden welk evenement hij bedoelde. Voor Daytona kan er gekozen tussen de 500 mijl en de 24 uur. Bij Bathurst is er keus uit de 1000 km of de 12 uur.

Gemakshalve gaan we maar even uit van de Daytona 500 en de Bathurst 1000, aangezien dat de evenementen zijn waarmee de locaties beroemd zijn geworden, ook al hebben andere genoemde evenementen ook aan aanzien gewonnen.

Het rijtje van Zalm komt dan op:

1. Indy 500
2. Willekeurige Grand Prix Formule 1
3. 24 uur van Le Mans
4. Daytona 500
5. Bathurst 1000

Het lijstje was de bron van een felle discussie. Hoe kon iemand beweren dat een eenmalige Grand Prix winnaar meer roem zou krijgen dan een al-dan-niet meervoudige winnaar van de 24 uur van Le Mans? “De 24 uur is beroemd, je hebt maar één poging per jaar. Een Grand Prix heb je tegenwoordig bijna elke week, daar is weinig exclusiviteit aan”. En: “Monaco misschien, maar wie zal zich de winnaar van Azerbeidzjan van 2017 nog kunnen herinneren?”

Nu valt er veel te zeggen over het lijstje van Zalm, er valt ook wel het een-en-ander op af te dingen. Laten we het lijstje maar eens doornemen.

Op 1 staat de Indy 500 die vreemd genoeg in de discussie buiten schot bleef. Terwijl deze bovenaan de lijst stond en dat winst in de Indy 500 volgens Swen dus belangrijker was dan het winnen van een Grand Prix. “Marketingsgewijs dan” voegde onze twitterende vriend eraan toe.

Nu valt er wel wat te zeggen over de marketingwaarde van een Indy 500 winnaar. In de Verenigde Staten, maar ook in Japan of in Australië, staat de winst in de Indy 500 als een huis. Als iemand Indy heeft gewonnen wordt dat vaak gebruikt in de aankondiging, alsof er een Oscar gewonnen is. En er zullen veel advertenties worden gedrukt, met daarin een Indy 500 winnaar. “The 1990 and 1997 winner of the Indy 500, Arie Luyendyk, ladies and gentlemen!” Of dat ook met een Grand Prix winnaar zal gebeuren weet ik nog zo net niet.
Toch zal het winnen van de Indy 500 minder gehoor geven in Europa, stomweg vanwege het feit dat uit Europa een raceserie afkomstig is met veel traditie en veel prestige: Formule 1, met in veel Europese landen een Grand Prix.

Nu dacht ik ooit, toen Damon Hill zijn eerste Grand Prix won: “Jammer dat het uitgerekend de Hongaarse is”. Want wie zou zich Damon Hill nog herinneren als het bij die overwinning was gebleven? Oftewel, is de ene Grand Prix meer waard dan de andere?

Misschien maakt het wel geen bal uit welke Grand Prix je wint: Jarno Trulli’s enige Grand prix overwinning was de prestigieuze Grand Prix de Monaco. Het bracht ‘m blijkbaar weinig marktwaarde want een paar maanden later werd hij nog voor het einde van het seizoen de laan uitgestuurd. Bovendien staat Trulli tegenwoordig meer bekend als de locomotief van de befaamde Trulli Train, waarmee hij vaak het halve veld ophield, dan als winnaar van de Grand Prix van Monaco.

Een enkele Grand Prix overwinning is dus misschien niet eens zoveel waard, ongeacht welke Grand Prix je wint, tenzij de winst plaatsvond onder opmerkelijke omstandigheden of dat de rijder vanwege andere redenen een bepaalde reputatie had. Goed voorbeeld daarvan is de winst van Maldonado in Spanje in 2012. Maldonado viel vooral op door klappers, veelal als gevolg van onhandigheid, maar die ene dag deed hij alles goed.

Als je meerdere Grand Prix wint stijgt je marketingwaarde al snel, maar dan ga je ook al snel denken aan kampioenschappen. Mogelijk dat dat de reden is dat Graham Hill desgevraagd antwoorde dat de Triple Crown of Motorsport bestond uit het winnen van Le Mans, Indy en het Wereldkampioenschap Formule 1, in plaats van het veel vaker genoemde Monaco.

Maar om terug te komen op de oorspronkelijke vraag “Is de winst op Indy meer waard dan het winnen van een Grand Prix” moeten we waarschijnlijk concluderen dat het antwoord daarop afhankelijk is van je positie op de aardbol: in Europa of daarbuiten.

Le Mans is zeer marketable, maar dan vooral voor automerken. Niet voor coureurs, tenzij ze vaak winnen, of een keer winnen met een team waarvan het niet verwacht werd. Of als er een speciaal verhaal aan vast zit, niet persé aan de overwinning gerelateerd.

Beroemd is natuurlijk de Porsche reclame in enkele Europese kranten, daags na de 24 uur van 1983. Een top 10 met allemaal Porsches, op eentje na. De boodschap: “Nobody’s Perfect”.

Jaguar leefde ruim 30 jaar op de overwinningen van de jaren ’50. In 1988 zei Sr John Egan, toenmalig Jaguar baas dat het tijd was om weer wat bij te storten op de hypotheek nadat Jan Lammers als eerste over de finish was gekomen.

Onder de coureurs zullen echter alleen de veel-winnaars van hun roem kunnen leven. Tom Kristensen staat bekend als Mr Le Mans, net als Jacky Ickx. Derek Bell, Frank Biela, Andre Lotterer en Henri Pescarolo zullen ook enige bekendheid ontlenen aan het meervoudig winnen van de Franse klassieker.
Maar wie weet nog dat Marc Lieb, Stanley Dickens of Paolo Barilla ooit op la Sarthe zegevierden?
Voor eenmalige winnaars rest alleen maar de hoop dat ze deel uitmaakten van een goed verhaal, of dat verhaal zelf waren.

Zo kan je denken aan Jurgen Barth, die vooral bekend was binnen de Porsche organisatie als een monteur en regelaar die ook heel goed kon sturen. Hij werd in 1977 op een 936 Porsche gezet, samen met Hurley Haywood, een Amerikaan waar toen nog niemand van had gehoord.

In het eerste uur moesten ze al naar de kant met een probleem met de brandstofpomp. Deze moest worden vervangen, 10 ronden achterstand. Zij hadden echter het geluk dat Pescarolo op de zusterauto de motor over de toeren joeg. Pescarolo ging teleurgesteld naar huis maar teammaat Jacky Ickx bleef hangen en werd ingezet op de 936 van Haywood/Barth. De race was voor Porsche toch al verloren dus het kon geen kwaad om alles-op-alles te zetten.

En zo kon het gebeuren dat Ickx in de nacht ronde na ronde wist terug te halen. Toen de leidende Renault ook nog uitviel lag de Porsche zowaar weer aan de leiding, en ruim ook, met zo’n 17 ronden voorsprong. Maar het verhaal was nog niet uit…

In het laatste uur kwam Haywood naar de pits met een uitgevallen motor. Eén van de cilinders was kapot, niet te maken. En daarmee kwam de technische kennis van Barth om de hoek kijken. Je kunt prima met 5 van de 6 cilinders voorzichtig 2 rondes rijden. Als je maar weet wat je doet. En daarmee was Barth een beslissende factor waarmee hij de geschiedenisboekjes haalde.

En zo zijn er nog meer voorbeelden: Rondeau wint met Rondeau, oftewel, coureur uit Le Mans, met auto uit Le Mans, wint Le Mans. Of Lammers met de Jaguar in 1988. “Als ik dat met Porsche had gedaan was het gewoon een keer mijn beurt geweest, met Jaguar was het uniek”

En sommigen worden beroemd door ‘m nooit te winnen: Bob Wollek heeft in meer dan 20 deelnames talloze podia’s bijeen gereden, maar won ‘m nooit….

Als we ons dan richten op de Daytona 500 en de Bathurst 1000 kunnen we concluderen winst in deze klassiekers je een grootheid maken, maar dan alleen in respectievelijk Noord-Amerika en Australië. In Daytona starten vrijwel alleen maar coureurs uit de Verenigde Staten, een enkele Mexicaan, Australiër of Colombiaan daargelaten. Op Bathurst zie je vrijwel alleen maar Australiërs en Nieuw-Zeelanders. En zelfs als je er een veel-winnaar bent zal je buiten de Verenigde Staten of Australië weinig bekendheid genieten. Maar daarbinnen ben je een god.

Dus dat lijstje, klopt dat wel? Le Mans staat wel op de juiste plaats, over Indy en een Grand Prix kun je eindeloos discussiëren. En Daytona voor Bathurst? Ja, die staan ook goed want er zijn nu eenmaal meer Amerikanen dan Australiërs en Nieuw-Zeelanders bij elkaar. Dus nummersgewijs meer roem voor een Daytona winnaar!