Een vierde overwinning in de Indy 500, het lijkt weinig maar het is ontiegelijk veel. Een vierde overwinning, weinigen hebben het sinds 1911 voor elkaar gekregen. En eerlijk gezegd twijfelde ik er aan of we er na 1991 met Mears ooit nog eentje zouden krijgen….

Bij Mears dacht ik destijds: “Jammer AJ, jammer Al, Rick gaat er 5 halen.” Maar toen bleek meteen waarom er maar zo weinig coureurs 4 overwinningen hadden behaald, laat staan dat er eentje ooit 5 zou halen. Mears crashte in 1992, liep een blessure op en besloot meteen er mee te stoppen. Het was genoeg geweest. “I didn’t need it anymore” zei de Amerikaan nadat hij ondersteboven over het asfalt was geschoven.

Een jaar later, begin mei 1993, besloot AJ Foyt ook de helm aan de wilgen te hangen. In tranen maakte hij het bekend voor de start van pole day. Eind mei, na de race, volgde Al Unser, die andere 4-timer.

In een jaar tijd waren alle 4-voudig winnaars van het toneel verdwenen en werd het wachten op de volgende. En dat zou een lange wacht worden. De meest recente 3-voudig winnaar, Johnny Rutherford, was allang gestopt. Emerson Fittipaldi had net z’n 2^e overwinning behaald maar bij hem begonnen de jaren al te tellen, hoewel een jaar later één klein foutje hem een 3^e overwinning zou kosten. In plaats daarvan haalde Al Unser jr, de zoon van die ene 4-voudig winnaar, toen zijn 2^e overwinning en leek het erop dat hij zijn vader kon gaan evenaren.

Maar toen kwam Tony George met zijn Indy Racing League en begon de split: CART tegen de IRL wat veel coureurs hun beste jaren op Indianapolis heeft gekost. Van 1996 tot 2000 reed er, enkele uitzonderingen daargelaten, alleen 2^e garnituur mee op Indy. Luyendyk kon in die jaren zijn 2^e overwinning bijschrijven, en van Kenny Brack was ook bekend dat hij veel kon maar van Lazier en Cheever wist je dat het waarschijnlijk bij die ene overwinning zou blijven, tenzij de split nog lang zou duren.

In 2000 besloot Chip Ganassi IRL auto’s te kopen en Juan Montoya en Jimmy Vasser, beide kampioen in CART, in te schrijven voor de Indy 500. Vasser werd 7^e maar Montoya maakte gehakt van elke IRL rijder, alleen Lazier bleef nog een beetje in de buurt. Er bestond nooit twijfel over de overwinning van de Colombiaan.

Montoya verdween een jaar later naar de Formule 1 maar in 2001 besloten ook Penske en Michael Andretti de gang te maken naar Indianapolis. Bij Penske stond alleen een nog niet zo bekende coureur onder contract: Helio Castroneves.

Castroneves had eigenlijk nooit bij Penske moeten rijden. Greg Moore zou die positie krijgen. De Canadees had een contract getekend in de zomer van 1999 en zou vanaf 2000 voor de Captain uitkomen.

Maar tijdens de laatste race van 1999, de California 500, crashte Moore met veel geweld. De wagen sloeg meermalen over de kop, nadat deze in een spin een grasrand had geraakt, en eindigde in de muur. Iedereen die het had gezien wist het. Dit was fataal…

Penske had een vervanger nodig en vond Helio Castroneves die in de jaren daarvoor voor goede vriend Carl Hogan had gereden. Helio was snel maar had nog niet veel aansprekende resultaten bij elkaar gereden. Maar had Rick Mears vele jaren daarvoor ook niet echt een groot track record?

Castroneves stelde niet teleur en won voor Penske al enkele races in 2000, te beginnen in Detroit. Het was op Belle Isle dat de Spiderman voor het eerst in de hekken hing. Later moesten de hekken van Mid Ohio en Laguna Seca er ook aan geloven.

In 2001 reed hij dus met Penske voor het eerst op Indy en wat konden we van Castroneves verwachten? Zijn ovalraces in 2000 waren, een enkele uitzondering daargelaten nou niet echt om over naar huis te schrijven. Helio besloot ook om de volledige Rookie Orientation Practice te doen hoewel hij gezien zijn ervaring voor de helft daarvan was vrijgesteld.

Maar de Braziliaan leerde snel en Penske deed weer waar het goed in was: er voor zorgen dat de wagen snel was aan het eind van de race in plaats van aan het begin. Castroneves startte als 11^e en liet de IRL rijders aan kop uitrazen. Maar vanaf de 148^e ronde was de leiding voor Helio en die stond hij niet meer af. Teamgenoot de Ferran deed er alles aan maar kwam er niet voorbij.

Een jaar later won Helio prompt weer, een betwiste overwinning want de gele vlag werd gezwaaid vlak voor de finish. En had Paul Tracy nu wel of niet Helio ingehaald voordat die gele vlag periode inging? Tracy zou er nog lang over doorgaan…

Pas in 2009 behaalde Helio een 3^e overwinning en dat was een hele mooie. In het begin van het jaar zat Castroneves in de bak vanwege vermeende belastingfraude. Hij werd echter vrijgesproken en vloog vervolgens meteen naar Long Beach waar Roger Penske trouw zijn wagen had klaar staan. Will Power, die Castroneves had vervangen moest terug naar de reservebank. Tekenend voor het vertrouwen dat Penske aan zijn rijders schenkt is dat Power nog altijd voor Penske rijdt, en dat Castroneves ook pas na 21 jaar het team verliet….

Maar terug naar Indy 2009. Castroneves haalde pole en haalde ook de overwinning binnen, opnieuw door pas na driekwart wedstrijd toe te slaan en de leiding vervolgens niet meer af te staan. In Victory lane stond hij in tranen terwijl hij “thank you for giving me back my life!” prevelde. Zijn korte onterechte verblijf in de gevangenis had duidelijk zin weerslag gehad.

Met 3 overwinningen binnen en nog best veel jaren voor de boeg werd er druk gespeculeerd over en 4^e overwinning. Maar daar moest lang op gewacht worden. En vanaf 2018 werd Helio nog maar  parttime rijder in Indycar. Penske zette ‘m fulltime in in Imsa.

In 2021 stopte het IMSA programma van Penske echter (met 2 kampioenschappen) en daarmee reed Castroneves voor het eerst sinds 1999 niet meer voor de Captain.

Helio sloot een fulltime IMSA contract af met Meyer Shanck en bedong daarnaast ook 6 races in Indycar voor hetzelfde team

Weinig mensen verwachten wat van een partime inschrijving op Indy, inclusief ondergetekende. Bovendien was de laatste goede wedstrijd van Castroneves op Indy ook al een jaar of 4 geleden en was hij me 46 ook niet meer de jongste. En de tijden dat iemand die al tegen de 50 jaar aanschurkte, succesvol was waren ook allang voorbij…

Maar het resultaat mag bekend zijn. Castroneves won voor de 4^e maal en niet omdat hij toevallig op het juiste moment op de juiste plek was. Hij zat de hele dag voorin en wist precies wanneer hij de beslissende zet moest doen. De ervaring betaalde zich uit tegen jonge honden Palou en ‘O Ward.

Er was niemand die het hem niet gunde. Helio deed z’n eigen ereceremonie, zette de wagen op de yard of bricks, beklom uiteraard weer het hek, samen met het team. Hij rende vervolgens het rechte stuk af, werd gefeliciteerd door iedereen die hij tegenkwam, kreeg een omhelzing van Penske teambaas Tim Cindric, handjes van Power en Simon Pagenaud, een kus op het hoofd van Mario Andretti. Terug bij de wagen kreeg hij de vraag: “do you want to drive it into Victory lane?”. Antwoord nee, er was al genoeg gereden…..

Het publiek scandeerde zijn naam, de melk ging rond, de interviews werden gedaan, het gejuich het gejoel was nog net zo sterk als tijdens die laatste 2 ronden, toen de motoren amper nog te horen waren…

En nu? Helio zal vol voor nummer 5 gaan. Hij heeft er in elk geval nog de snelheid voor dus als hij volgend jaar weer een goed contract kan krijgen maakt hij uiteraard een goede kans. En wie zou de Indy winnaar weigeren om zijn titel te verdedigen?

En wie zou de volgende 4-voudig winnaar kunnen worden? Sato heeft nu 2 overwinningen dus die zit er statistisch gezien het dichtste bij, ook al is hij ook al de 40 voorbij. Vreemd genoeg staat de Japanner zelden bij het lijstje kanshebbers, opgesteld door de erkende specialisten.

En verder zou het best kunnen dat de volgende 4-voudig winnaar de route naar Victory Lane nog niet heeft gevonden. De nog actieve voormalige winnaars hebben, Sato, Montoya en Helio uitgezonderd, allemaal slechts 1 maal gewonnen en zijn allemaal, Rossi uitgezonderd, al 40 plusser of zitten daar tegenaan.

En geschiedenis leert ons dat het lang duurt voordat je een 4-voudig winnaar hebt: Foyt had er 15 jaar voor nodig (1962 tot 1977), Unser zelfs 17 (1970 – 1987), Mears slechts 12 (1979-1991) maar Helio spant de kroon met 20 jaar (2001 – 2021).

Dus ik zie de volgende 4-timer niet echt uit het rijtje Dixon, Kanaan, Hunter-Reay, Montoya, Sato, Power of Pagenaud komen. Rossi misschien maar hij heeft sinds 2016 niet veel succes meer gehad op de Speedway, wat voor sommige fans reden is om te beweren dat die ene  overwinning een gevalletje ‘toevallig op de juiste plaats op het juiste moment’ was.

Dus wellicht moeten we het zoeken in de jonge honden of de iets minder jonge honden: Herta, ‘O Ward, Rinus en Newgarden, hoewel de 2-voudig Indycar kampioen ook al bijna 30 is.

Wie het ook wordt, als we de statistieken laten leiden zal het op z’n vroegst in de jaren ’30 zijn voordat we antwoord hebben op de vraag wie de volgende 4-timer wordt…

Dus voorlopig maar genieten van 1-, 2-, of 3- voudig winnaars….