LENGTE CIRCUIT: 7.004 km
RONDERECORD: 1:46.286 V. Bottas (2018)
POLE 2023: 1:46.988 Charles Leclerc
SNELSTE RACERONDE 2023: 1:47.305 Lewis Hamilton
TOP 3 RACE 2023: 1 Verstappen 2 Perez 3 Leclerc
In zekere zin is de Grand Prix van Monaco het monument van de Formule 1: de race is al heel oud, de eerste werd in 1929 gereden en heeft in bijna alle jaren op de Formule 1 kalender gestaan. Maar wat weinig mensen weten is dat Monza nog ouder is, daar werd in 1922 al gereden en het heeft slechts éénmaal niet op de kalender gestaan, in 1980.
En wat dan bijna niemand weet is dat er een circuit nog ouder is: Spa. In 1921 werd er voor de eerste maal een race gereden op het circuit dat later bekend zou worden als Spa. Oorspronkelijk was het een autorace maar er kwam maar één deelnemer opdagen en zo werd de eerste race heel gauw veranderd in een motorrace. De motorrijders waren enthousiast, verspreidden het woord naar de vierwielrijdende collega’s en zo werd een legende geboren
Het circuit was een idee van Jules de Thiers, de redacteur van de krant “La Meuse”. Hij deed een onderzoek in de voormalige grensregio tussen Francorchamps, Malmedy en Stavelot. Malmedy was tot 1918 Duits grondgebied. Daarbij ontdekte hij een driehoek van wegen die niet veel gebruikt werd. Omdat Frankrijk net zijn Grand Prix gereanimeerd had kreeg hij het idee voor de Belgische Grand Prix op die driehoek en maakte de RACB, de Belgische automobielclub, zo enthousiast om dat te gaan organiseren. En de rest is, zoals de Engelsen altijd zo mooi zeggen, history.
Ik vraag me bij het verhaal van Spa altijd af waarom het altijd een driehoek van wegen moet zijn. Wat is er mis met het vierkant, de rechthoek, de vijfhoek, het hexagon? Ik snap dat een circuit tussen twee plaatsen er natuurlijk belachelijk uitziet. Kijk daarvoor maar even naar de AVUS (Auto Verkehr und Übung Strasse) in Berlijn, die zag er natuurlijk ook niet uit: een recht stuk heen, een recht stuk terug en aan beide uiteindes een keerlus. Het was net een snelweg en dat is het later dan ook geworden: Bündesautobahn 115.
Een heen –en terug tussen 2 plaatsen valt dus af en dan moet je wel naar een driehoek. De reden daarvoor zal wel liggen in het feit dat het over het algemeen makkelijker is om minder partijen afspraken te maken dan met meer, zie bijvoorbeeld de formatiegesprekken van 2017. Dat zal men bij circuits dus ook wel hebben bedacht en dus kregen we tussen de twee oorlogen een indrukwekkende hoeveelheid stratencircuits gelegen tussen 3 dorpen dan wel steden.
Spa dus, maar ook Le Mans, in eerste instantie tussen Le Mans, St Calais en La Ferté Bernard, later tussen Le Mans, Mulsanne en Arnage. Reims had een circuit tussen Reims, Gueux en Muizon. Pescara zette een circuit af in samenwerking met Montesivano en Comune di Capelle.
Mettet had een circuit tussen Erroy, Corroy en Stave en daarmee zijn we gelijk aangekomen bij een ander opvallend feit: Spa claimt het circuit dat bij Francorchamps ligt, maar Spa had er aanvankelijk helemaal niets mee te maken. Francorchamps was het rustieke antwoord op het drukke Spa als kuuroord en om de naamsbekendheid te vergroten werden er ook autoraces georganiseerd, in de driehoek tussen Francorchamps, Malmedy en Stavelot. Dat had natuurlijk niets meer met rustiek te maken maar dat terzijde.
Tot in de jaren 80 werd er altijd aan Francorchamps gerefereerd maar dat werd in de jaren ‘90 ineens Spa. Dat zal wel iets te maken hebben gehad met de gemakkelijke uitspraak in alle talen en de naamsbekendheid in verband met een wereldwijd verspreid drankje.
Sowieso speelt water wel een rol op Spa dat de reputatie heeft van een regencircuit. Ik denk dat als je alles bij elkaar optelt het met de hoeveelheid regenraces wel meevalt maar de regenraces die er waren waren dan ook meteen berucht. Ik kan me met name nog wel de regenrace van 1995 herinneren, zo eentje waar het op de ene helft van het circuit wel regent en op de andere weer niet. En waar de buien kwamen en gingen en weer kwamen zodat bandenkeuze een gok was. Schumacher deed toen de beste berekende gok en ik vind het nog altijd de beste overwinning van de Duitse veelwinnaar.
In 2021 regende het niet meer dan in andere beruchte regenraces. Denk aan de regenrace van 1985 waarin Senna net als dat jaar in Portugal zijn duivels ontbond. Maar blijkbaar is het iets in de bouw van de wagens tegenwoordig dat regen meer problemen oplevert. De spray die werd opgeworpen was blijkbaar onaanvaardbaar om in te racen. Niettemin was de uitkomst belachelijk: een ritje van 3 ronden achter de safetycar en dat was het dan. Met nog wat punten ook. En die punten waren als je het rationeel bekijkt ook nog beslissend in het kampioenschap….
Maar water speelt ook op een andere manier een grote rol: Eau Rouge, oftewel, het Rode Water. Velen refereerden hieraan als zou het bloed van alle doden die op Spa vielen zich met het water hebben vermengd maar het betreft gewoon een riviertje met water met een rode gloed als gevolg van het hogere ijzergehalte. Niettemin is Eau Rouge met de daarop volgende Raidillon natuurlijk een prachtige bochtencombinatie.
Overigens verving Eau Rouge eind jaren ’30 de oude Virage de Ancienne Douane, een haarspeldbocht die velen die het circuit hebben bezocht wel bewandeld zullen hebben. Hier zetelde tot 1920 de douane die de grens bewaakte tussen België en het Duitse keizerrijk. Oftewel, zonder 1e Wereldoorlog had het circuit in een grensgebied gelegen en had je je kunnen afvragen of het Circuit van Spa er überhaupt wel was geweest…..
Ik heb nog even gezocht op circuits tussen 4 of meer plaatsen. Die heb ik niet gevonden maar mogelijk zoek ik niet goed. Hooguit worden er plaatsen genoemd die min of meer aan één van de zijdes van de driehoek liggen. Maar als iemand wat weet houd ik mij aanbevolen!